Κοιτάξτε την παρακάτω εικόνα. Σας φαίνεται σαν να πέφτετε μέσα στην μαύρη τρύπα, έτσι; Σαν το σκοτάδι να πλησιάζει και να απειλεί να σας καταπιεί αν την κοιτάξετε για πολύ ώρα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Μια νέα μελέτη προσφέρει μια εξήγηση – και όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που τα κύτταρα των ματιών μας αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Η ψευδαίσθηση της διευρυνόμενης τρύπας
Πρόκειται για μια κλασική οπτική ψευδαίσθηση: «Η ψευδαίσθηση της διευρυνόμενης τρύπας αμφισβητεί τις παραδοσιακές απόψεις για την αντίληψη της κίνησης, δείχνοντας πώς οι στατικές εικόνες μπορούν να προκαλέσουν έντονες αισθήσεις κίνησης», εξηγεί η μελέτη, η οποία είναι διαθέσιμη ως προδημοσίευση και επομένως δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ειδικούς.
Η ψευδαίσθηση είναι αρκετά ισχυρή ώστε να προκαλέσει φυσικές αντιδράσεις: κοιτάξτε αυτήν την ψεύτικη διευρυνόμενη τρύπα και οι κόρες των ματιών σας θα διασταλούν, σαν να προσπαθούν να αντέξουν την αύξηση του σκοταδιού. Αλλά τι συμβαίνει ακριβώς μέσα στα μάτια και τον εγκέφαλό μας για να προκαλέσει όλο αυτό;
Η βάση του φαινομένου
Το κλειδί φαίνεται να βρίσκεται στον τρόπο που λειτουργούν τα μάτια μας σε ένα πολύ βασικό επίπεδο, αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Μέσα από έναν συνδυασμό προηγουμένως αναφερθέντων ψυχοφυσικών πειραμάτων και της δουλειάς μας σε βιολογικά μοντέλα, έχουμε δείξει ότι αυτή η ψευδαίσθηση πιθανώς προκύπτει από τις αντιδράσεις των κυττάρων σε αντίθεση με πρώιμους οπτικούς τομείς», αναφέρουν οι ερευνητές.
Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό, πρέπει να εξηγήσουμε πώς τα μάτια μας καταλαβαίνουν τι βλέπουμε. Συγκεκριμένα, μιλάμε για τα γαγγλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς (RGCs) – οι νευρώνες που βρίσκονται κοντά στην εσωτερική επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς και είναι υπεύθυνοι για την αποστολή οπτικών ερεθισμάτων στον εγκέφαλο.
Αυτά τα κύτταρα δεν «πυροδοτούνται» όλα εξίσου: «Τα γαγγλιακά κύτταρα της αμφιβληστροειδούς έχουν πεδία υποδοχής με μια πολύ βασική οργάνωση, η οποία θυμίζει δύο συγκεντρικούς κύκλους», εξηγεί το βιβλίο Εισαγωγή στην Αίσθηση και Αντίληψη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. Αυτή η οργάνωση πεδίου υποδοχής συνήθως αναφέρεται ως «οργάνωση κέντρου-περίγυρου».
Η διαδικασία της αντίληψης της κίνησης
Όταν το φως πέφτει πάνω σε ένα πεδίο υποδοχής, το κύτταρο θα αντιδράσει διαφορετικά, ανάλογα με το αν το φως βρίσκεται στο κέντρο ή στον περίγυρο του πεδίου. Τα κύτταρα που βρίσκονται στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς ανταποκρίνονται σε σημεία φωτός που περιβάλλονται από σκοτεινό φόντο, ενώ τα κύτταρα που βρίσκονται στην περιφέρεια ανταποκρίνονται σε σκοτεινά σημεία περιβαλλόμενα από φωτεινό φόντο.
Ωστόσο, αν το φως καλύψει ολόκληρο το πεδίο υποδοχής, το κύτταρο δεν θα αυξήσει την συχνότητα πυροδότησης πέρα από την κανονική του τιμή.
Αυτό σημαίνει ότι τα γαγγλιακά κύτταρα συνεχώς ψάχνουν για τα όρια των αντικειμένων. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο επικεντρωμένα στην αναγνώριση των άκρων, που κάνουν και κάτι που λέγεται «πλευρική αναστολή», μια διαδικασία στην οποία όταν ένα κύτταρο αντιληφθεί κάτι, θα στείλει επίσης σήμα στα γειτονικά του κύτταρα για να ηρεμήσουν για λίγο.
Η ψευδαίσθηση της τρύπας που επεκτείνεται
Κοιτάζοντας την εικόνα (αν αντέχετε), θα παρατηρήσετε ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πολλές σκληρές άκρες, σωστά; Πώς λοιπόν τα γαγγλιακά κύτταρά μας πρέπει να το καταλάβουν;
«Η εφαρμογή ενός φίλτρου Gauss δημιουργεί μια λεία ή θολή εκδοχή της εικόνας», αναφέρουν οι ερευνητές. «Το φίλτρο “Διαφορά των Gauss” (DoG) είναι μια κοινώς χρησιμοποιούμενη υπολογιστική προσέγγιση για την προσομοίωση των ιδιοτήτων των πεδίων υποδοχής των γαγγλιακών κυττάρων», εξηγούν οι ερευνητές. Αυτό το φίλτρο ενισχύει την ευαισθησία στις αντιθέσεις και ενισχύει οπτικά την «αίσθηση επέκτασης» στην εικόνα.
Αυτό σημαίνει ότι τα γαγγλιακά κύτταρα ερμηνεύουν την εικόνα με διαφορετικούς τρόπους και στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο, οδηγώντας τον σε μια παραπλανητική συμπερίληψη ότι ίσως πρόκειται για κινούμενο αντικείμενο.
Γιατί είναι σημαντικό;
Αλλά γιατί να ενδιαφερόμαστε για αυτήν την έρευνα; Οι οπτικές ψευδαισθήσεις είναι ενδιαφέρουσες, αλλά δεν είναι κάτι τόσο σπουδαίο. Η μελέτη, όμως, έχει μια σημαντική εφαρμογή. Αντί για τις πολύπλοκες εξηγήσεις του παρελθόντος, αυτή η νέα θεωρία είναι πιο απλή και βασίζεται στην αντίληψη οπτικών φαινομένων σε πρώιμο στάδιο της επεξεργασίας από τον εγκέφαλο.
Η έρευνα προσφέρει έναν νέο τρόπο σκέψης σχετικά με τις οπτικές ψευδαισθήσεις: αντί να αποδίδονται σε υψηλότερες γνωσιακές διαδικασίες, μπορεί να πρόκειται απλώς για φυσικά αποτελέσματα βασικών νευρωνικών αντιδράσεων.
VIA: Πηγή Άρθρου
Greek Live Channels Όλα τα Ελληνικά κανάλια: Βρίσκεστε μακριά από το σπίτι ή δεν έχετε πρόσβαση σε τηλεόραση; Το IPTV σας επιτρέπει να παρακολουθείτε όλα τα Ελληνικά κανάλια και άλλο περιεχόμενο από οποιαδήποτε συσκευή συνδεδεμένη στο διαδίκτυο. Αν θες πρόσβαση σε όλα τα Ελληνικά κανάλια Πατήστε Εδώ
Ακολουθήστε το TechFreak.GR στο Google News για να μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις τεχνολογίας.
